Bir güdümlü füze yapabilmek için ne gerekir? Ya da bir güdümlü füze yapımında hangi mühendislik alanları ve ne tür uzmanlıklar gerekir? Peki bir psikolog bir güvercinle güdümlü füze yapabilir mi? Evet ilginç gelebilir ama tarihte güvercinler aracılığıyla güdümlü füze yapılmış. Tabi ki de güvercinler ve psikoloji denince akla ilk gelen isim B.F. Skinner tarafından.
II. Dünya Savaşı esnasında ülkeler birbirine üstünlük sağlayabilmek adına pek çok araştırmaya da ciddi zaman ayırmışlar hatta pek çok şey de üretilmiş o dönemde. O dönemde bulunun ilginç fikirlerden birisi de psikolojinin en büyük birkaç isminden biri olan Skinner’e ait: Pigeon Project (daha sonra Project Orcon olarak değiştirilmiş.) II. Dünya Savaşı’nda henüz güdümlü füze sistemleri yokken Skinner güvercinler aracılığıyla bir sistem geliştirmiş. Nasıl bir sistem onu kısaca anlatayım.
Füzeyi yönlendirebilmek adına füze başlığının ön kısmına, bir güvercin yerleştirilecek şekilde bir yuva yapılmış. O bölümdeki güvercinin dışarıyı görebileceği şekilde pencereler mevcut. Elbette eğitilmiş güvercinimiz bu pencere aracılığıyla füzenin gidiş yönündeki gemileri görebiliyor ve gagasına takılmış bir aparatın da yardımıyla füzenin ucunu gagalayarak füzeyi gemiye doğru yönlendiriyor. Bu sayede de füze ya da bomba her neyse düşman gemisine doğru yönlendiriyor. Böylece de hedef vurulmuş oluyor.
Skinner’in Orcon Projesi’nden görüntüler
Bu bilgiyi ilk olarak üniversitede öğrenme dersinde Levent Hoca’dan (Levent Şenyüz) duymuştum, Skinner’in öğrenme deneylerinden bahsederken. Çok ilginç gelmişti ve o zamandan beri kaç yıl geçti hep aklımın bir köşesindedir bu bilgi. Hazır aklıma gelmişken de kısaca sizlere bahsetmek istedim. Ayrıca bahsettiğim proje 1944’te iptal edilmiş ki zaten birkaç yıl sonrasında da bildiğimiz güdümlü füzeler çıkmaya başlamış. Aşağıda projenin daha detaylı anlatıldığı bir videoyu bulabilirsiniz.